Европските гранични служби удираат печат на пасошите на Британците – се прекршува договорот за Брегзит

Политико, Брисел

Граѓаните на Велика Британија кои живеат во ЕУ треба да можат повторно да влезат во Шенген зоната без печат – но тоа не се случува секогаш.

Според договорот, граѓаните на Велика Британија кои живеат во ЕУ до крајот на 2020 година мора да можат да влезат и да ја напуштат Шенген зоната без да им се стави печат во пасошот ако можат да докажат дека живеат во земјата домаќин.

Ова може да се направи, на пример, со покажување на картичка за престој или доказ дека сте побарале дозвола за престој.

Но, има извештаи за случаи во Франција, Германија и Холандија, каде граничните службеници инсистираат на печат во пасошите на сите Британци.

Иако печатот направен во овие околности ќе биде прогласен за ништовен, ова може да доведе до слабо информирани вработени да ги мешаат овие луѓе со туристи наместо со жители. Ова може да доведе до прашања во врска со нивното право да останат во Шенген зоната по тримесечното патување без визи, договорено меѓу ЕУ и британската влада.

Дан Пристли, британски државјанин со дозвола за престој издадена од Холандија, се врати таму со автомобил на 10 јануари. Тој успеа да ги убеди на границата да не му ставаат печат во неговиот пасош по долгиот спор во кој им ја покажа својата дозвола и отпечаток на Договорот за брегзит. Тој повторно влезе во ЕУ преку граничниот премин на Франција на влезот во Евротунелот во Фолкстоун.

„Додека гледав како раката на службеникот покажува кон печатот, објаснив дека во мојот пасош не треба да се става печат, бидејќи имам холандска дозвола за престој. Сепак, службеникот инсистираше на тоа дека секој британски пасош, без оглед на престојот во ЕУ, мора да биде со печат и ова е по наредба на шефот“.

Пристли објасни дека „смирено протестирав и објаснив зошто тоа не е случај и ова прашање се дискутираше некое време. Бидејќи не беше постигнат напредок, мавтав со копија од релевантниот текст на Договорот за повлекување – имав печатена верзија. Таа го зеде текстот и објасни дека е свесна за напишаното, но има јасни наредби за печат на секој пасош“.

Еден британски државјанин кој се врати во Амстердам со авион од Бирмингем на 2 јануари се соочи со истиот проблем. Човекот, кој побара да остане анонимен, коментираше – успеав да го избегнам печатот, по 10-минутниот спор со член на пограничната служба и неговиот претпоставен. Патникот им го покажа на вработените својот нов документ за престој издаден од Холандија, посочи дека тој е дел од Договорот за повлекување и им покажа веб-страница на ЕУ со правилата на неговиот телефон.

„Очекував да не бидат запознаени со новите правила, па затоа бев подготвен“, рече тој.

„Сите други луѓе што ги видов имаа ист разговор – и имаше многу додека чекав таму – на сите им беа со печат пасошите. Тешко ми е да разберам како останува проблемот скоро еден месец подоцна“.

Фиона Годфри, копретседавач на кампањата „Британија во Европа“, рече дека ова станало широко распространет проблем бидејќи преодниот рок за брегзит заврши на 31 декември и, заедно со ограничувањата за патување за коронавирусот, го претвори шенгенското гранично искуство во кошмар.

„Од граѓаните на Велика Британија кои живеат во ЕУ се бара да докажат дека се опфатени со Договорот за повлекување, дури и во земји каде што имплементацијата штотуку започна и каде што се уште немаат картичка за престој во Договорот за повлекување, затоа тие мора да носат голем број на документи што го докажуваат тоа. Ова може да вклучува договори за вработување и изнајмување, сметки за домаќинства и банкарски извештаи како додаток на постојните картички за престој во ЕУ”.

Збунетоста околу новите правила се однесува и на превозниците, рече таа, со десетици граѓани на Велика Британија кои престојуваат во ЕУ да им биде забрането да се качуваат на аеродромите во Велика Британија.

Британците во Европа ги повикуваат земјите од ЕУ да обезбедат граничните полицајци да бидат целосно информирани за влезните права на корисниците на Договорот за повлекување и истите да бидат соодветно спроведени. Групата исто така ги поведе овие случаи пред Канцеларијата за надворешни односи, заедница и развој на Обединетото Кралство (FCDO) и Европската комисија и бара од Брисел да преземе нешто во случај на неправилности.

Учесниците во кампањата сакаат ова прашање да се дискутира на следниот состанок ЕУ-Велика Британија. Специјализиран комитет за правата на граѓаните на 27 февруари.

Покрај тоа, крајниот рок за граѓаните на ЕУ кои престојуваат во Велика Британија за да може да аплицираат за статус на престој е до 30 јуни, така што многумина немаат таква документација, но има информации дека тие веќе го побарале тоа. Граѓаните на ЕУ се запрени на границата со Велика Британија со дополнителни барања за докажување на статусот.

ФЦДО одби да даде коментар, но досега го реши ова прашање билатерално преку својата дипломатска мрежа. Британските амбасади во Холандија и Франција на своите канали на социјалните мрежи соопштија дека работат со националните власти за да се осигура правилата да бидат добро применети.